Minimalno invazivna hirurgija kičme
Minimalno invazivna hirurgija kičme je, po najkraćoj definiciji, operacija sa malim rezom. To je hirurška procedura na kičmi koja je za pacijenta baš takva – minimalno invazivna, što znači da ne podrazumeva ništa više od onoga što mora, sa brojnim prednostima i boljim rezultatom nego što je to u klasičnoj hirurgiji. Minimalno invazivna hirurgija kičme je ona u kojoj je sve svedeno na minimum: i rez, i ulaz, i izloženost postoperativnim infekcijama, postoperativni oporavak je kraći, a povratak svakodnevnim aktivnostima, poslu i životu, brži.
Većina patologija kičme u ranim fazama bolesti, danas se uspešno tretira konzervativnim i neinvazivnim metodama lečenja. Minimalno invazivna hirurgija podrazumeva hirurško lečenje sa minimalnom traumatizacijom mekih tkiva i tkiva oko mesta lezije, odnosno samog patološkog procesa. Ova hirurška tehnika daje odlične rezultate lečenja, sa potpunim uspehom u 80 – 90 % slučajeva, uz oslobađanje od bolova i drugih neuroloških smetnji i ispada.
Minimalno invazivna hirurgija detaljno je proučavana u brojnim kliničkim ispitivanjima iz celog sveta, prihvata se kao standardna hirurška procedura i ne smatra se eksperimentalnom. Ova metoda se i u Srbiji, kao i širom sveta, primenjuje sa velikim uspehom, standardno i rutinski.
Prednosti minimalno invazivne hirurgije
Umesto reza koji se pravi prilikom klasične operacije, kod minimalno invazivne hirurške metode kičme, kroz rez od svega nekoliko milimetara hirurg uvodi kameru ili tubus u određeni deo tela, čime dobija preciznu sliku o stanju organa i tkiva. Gledajući na ekranu operativno polje, hirurg manipuliše finim instrumentima kojima uklanja obolelo tkivo ili organ.
Zbog ovakvog načina rada, brojne su prednosti minimalno invazivne hirurgije u odnosu na klasične otvorene operacije, a najznačajnije su:
- Manji rez
- Manji gubitak krvi
- Manje komplikacija
- Znatno manje bola
- Manje oštećenje mekog tkiva
- Manji rizik od infekcije
- Potpuna mobilnost i aktivnost pacijenta istog dana
- Kraći boravak u bolnici
- Brži oporavak
- Gotovo nevidljivi ožiljci
Metode minimalno invazivne hirurgije kičme
Minimalno invazivna hirurgija koristi napredne tehnologije kako bi se izbegla potreba za velikim incizijama koje se koriste pri tradicionalnom pristupu, sa ciljem smanjenja bola, učestalosti komplikacija i ubrzanja oporavka kod pacijenta. Savremena medicina veoma brzo napreduje, tako da se gotovo svake godine poboljšavaju i usavršavaju postojeće tehnologije kojima se izvodi operacija kičme. Danas je postalo moguće obavljati minimalno invazivne operacije kičme, to jest, tehnike koje omogućavaju lakše pristupe, i razlikujemo nekoliko načina, odnosno metoda minimalno invazivne hirurgije kičme, među kojima su:
- Tubularna metoda (MAPN i MAPD)
- Endoskopska operacija kičme
- Mikrohirurška metoda i
- ACDF Cage Alone
Tubularna metoda
(MAPN i MAPD)
MAPN (Mikroskopski asistirana perkutana nukleotomija) I MAPD (Mikroskopski asistirana perkutana dekompresija) su metode minimalno invazivne nukleotomije, odnosno dekompresije kod kojih se perkutano uvede tubus, odnosno mali radni kanal koji hirurgu omogućava da sa malim rezom uradi vađenje diskus hernije, odnosno operaciju stenoze spinalnog kanala. Zahvat se radi pomoću mikroskopa.
Endoskopska
operacija kičme
Endoskopska operacija kičme predstavlja minimalno invazivni hirurški zahvat koji uspešno reguliše problem diskus hernije i omogućava brz oporavak pacijenta. Cilj ovakve metode operacije je da se odstranjivanjem prolabiranog dela diska, oslobodi komprimovani, odnosno uklješteni nerv. Reč je o minimalno invazivnom hirurškom zahvatu, gde se kroz otvor od samo nekoliko milimetara izvlači oboleli deo diskusa i oslobađa uklješteni nerv sa uspešnošću većom od 90 %. Ovaj metod operacije zahteva veliku posvećenost hirurga i “trening” malo duži u odnosu na klasičnu operaciju. Sprovodi se u opštoj ili lokalnoj anesteziji, nije bolna, traje oko pola sata i uspeh se u velikom procentu vidi istog dana.
Mikrohirurška metoda
U mikrohirurške metode ubrajaju se gotovo sve minimalno invazivne hirurgije kičme, među kojima su:
- Mikrohirurška tubularna operacija lumbalne diskus hernije (tubularna mikrodiscektomija)
- Mikrohirurška tubularna dekompresija kanala kod spinalne stenoze na jednom nivou
- Mikrohirurška tubularna dekompresija kanala kod spinalne stenoze na dva nivoa
- Mikrohirurška operacija spinalnih tumora
- Mikrohirurška operacija cervikalne diskus hernije sa ventralnom fuzijom „CAGE“ graftom
- Mikrohirurška operacija cervikalne diskus hernije zadnjim pristupom “Keyhole” foramitonomija
ACDF Cage Alone
Prednja cervikalna discektomija s fuzijom (ACDF) je operacija koja uključuje olakšavanje pritiska stavljenoga na korene živaca i/ili kičmenu moždinu od strane diska s hernijom ili krhotina kosti – stanja zvanog kompresija korena nerva. Hirurg kroz mali rez napravljen kod prednje strane vrata (na primer. prednja cervikalna kičma) odstranjuje disk između pršljenova, kako bi imao pristup nervnim strukturama pod pritiskom, smanjuje pritisak odstranjivanjem površine kompresije, postavlja titanski ili PEEK cage između susednih pršljenova i, u nekim slučajevima, ugrađuje malu metalnu pločicu kako bi se stabilizovala kičma dok zaceljuje.
Na koji način se bira metoda za
operaciju kičme?
Da bi pacijent, uz preporuku hirurga, mogao da bira na koji način će biti operisan, mora pre svega da ima snimak magnetne rezonance (MR), kako bi se videlo da li i na koji način hirurg može da pristupi problematičnom delu kičme.
Neki pacijenti nisu kandidati za minimalno invazivnu hirurgiju, pa se u obzir moraju uzeti specifičnost bolesti ili stanja zbog kojeg se preduzima operativni zahvat, prethodne abdominalne operacije, ekstremna gojaznost, kao i postojanje ozbiljne narušenosti zdravstvenog stanja, poput teške bolesti srca ili pluća. Sa hirurgom pacijent mora da razgovara, i samo on (hirurg) može odlučiti koja je najbolja hirurška tehnika za stanje pacijenta.
Zašto je važno da hirurg ima iskustvo sa svim metodama minimalno invazivne hirurgije kičme?
U današnje vreme svaki pacijent se posmatra i leči individualno, jer je bol različit od pacijenta do pacijenta, a savremene metode lečenja kičme, koje se iz godine u godinu usavršavaju, apsolutno imaju niz prednosti u odnosu na klasičnu hiruršku operaciju. Upravo zbog toga što je svaki pacijent “priča za sebe”, važno je da hirurg ima iskustvo sa svim metodama minimalno invazivne hirurgije kičme, kako bi pacijentu mogao da predloži najmanje invazivnu metodu koja će tom određenom pacijentu biti najefektnija.
Dalje, kod nekih minimalno invazivnih metoda hirurgije, kičma postaje manje stabilna, pa se u tom slučaju uglavnom radi i spinalna fuzija. Lekari ponekad rade ove dve procedure zajedno, ali i ako to nije potrebno pacijentu, važno je da zna da je hirurg kome poverava svoju kičmu apsolutno u stanju da primeni onu metodu koja je za njega najadekvatnija.
A poverenje pacijenta u lekara je veliki deo posla, nekada i ne mali procenat izlečenja.
!!! Važno
Posle operacije kičme pacijent dobija posebna uputstva o tome kada treba da nastavi sa normalnim aktivnostima i kada da počne sa vežbanjem. U nekim slučajevima, nakon operacije može biti potrebna i fizikalna terapija. U svakom slučaju veoma je važno da se pacijent pridržava preporuka lekara! Većina ljudi se dobro oporavi posle operacije kičme, ali svaki slučaj je jedinstven i ne treba ga posmatrati kao statistiku.
Individualna prognoza pacijenta će uglavnom zavisiti od:
- Detalja Vaše operacije
- Bilo kakve eventualne komplikacije,
- Opšteg zdravstvenog stanja pacijenta.